Szukaj

Podstawowe pojęcia: zachowanie, uczenie się, teoria uczenia

Dominika
15 kwi 2017
3 minut(y) czytania

Każdy opiekun psa marzy o tym by zachowanie pupila było nienaganne, takie jakie dla niego w danej chwili jest akceptowalne i odpowiednie. Jednak rzadko opiekunowie zwierząt towarzyszących zastanawiają się nad tym dlaczego dane zachowanie się pojawia, czym jest zachowanie, i dlaczego pies wybiera dane zachowanie częściej a inne rzadziej.

By rozwinąć temat zmiany lub modyfikacji zachowania psa, który chcę poruszyć w serii postów na naszym blogu, przedstawię kilka definicji słów, które będą się cały czas przewijały i chcę by ich znaczenie było dla każdego jasne.

A więc czym jest zachowanie? James M. Johnston i Henry S. Pennypacker przedstawili w 1980 roku najbardziej wyczerpującą i przydatną definicję zachowania: „Zachowanie zwierzęcia stanowi ten element jego interakcji z otoczeniem, który charakteryzuje się zauważalnym przesunięciem w przestrzeni i czasie jakiejś części ciała zwierzęcia i powoduje mierzalną zmianę przynajmniej jednego aspektu jego otoczenia”

Definicja ta pokazuje że zachowanie nie istnieje w próżni, ale stanowi integralną część relacji zachodzących między zwierzęciem a środowiskiem.

Zachowania możemy podzielić na wrodzone i wyuczone

Wrodzone formy zachowania (zachowania instynktowne) to szereg zachowań zmierzających do celu, którym jest zaspokojenie popędu. Zachowania instynktowne składa się z : odruchów bezwarunkowych, odruchów warunkowych, zachowań inteligentnych, działań spełniających. Cechy zachowania instynktownego to: złożoność, występowanie w formie łańcuchów działań; dziedziczny (wrodzony) charakter, z możliwością doskonalenia; znaczenie przystosowawcze; popędowy mechanizm; stereotypowy przebieg i koordynacja przez centralny układ nerwowy; istnienie wewnętrznej potrzeby spełnienia działań instynktownych; istnienie specyficznej sytuacji bodźcowej dla spełnienia działań instynktownych przez zwierzę np. instynkt pogoni za zwierzyną.

Czym jest uczenie się?

Uczenie się to proces, w którym zachodzą nieustanne zmiany w zachowaniu zwierzęcia, pojawiających się na skutej jego doświadczeń. Zmiany te mogą być przemyślnym rezultatem określonego szkolenia lub wynikiem przypadkowej sumy zdarzeń i eksperymentów psa w jego kontaktach ze światem.

Zmiana zachowania jest efektem procesu uczenia się.

Zatem czym jest szkolenie?

Szkolenie określa techniki stosowane po to, aby uczenie się zachodzące w odpowiedzi na działanie człowieka następowało w przewidywalny sposób.

A więc uczenie się dotyczy reguł rządzących wpływem środowiska na zachowanie, a szkolenie – sposobu zmiany zachowania w praktyce.

Szkolenie wymaga nie tylko zastosowania teorii uczenia się ale także rozumienia komunikacji międzygatunkowej.

Czym jest teoria uczenia?

Teoria uczenia jest jedną z teorii behawiorystycznych wyjaśniających podstawowe mechanizmy procesu uczenia się. Są różne rodzaje uczenia się, takie jak uczenie asocjacyjne (skojarzeniowe) – warunkowanie klasyczne, warunkowanie instrumentalne, kształtowanie; uczenie nieasocjacyjne (nieskojarzeniowe)- Uwrażliwianie (Uczulanie, Sensytyzacja), Systematyczna odwrażliwianie (desensytyzacja), Przywykanie (Habituacja), Uczenie się Wpajanie (Imprinting) Uczenie się poprzez: naśladownictwo, zalewanie bodźcami(flooding), myślenie konkretne i wgląd.

(W każdym kolejnym wpisie osobno pochylę się nad każdym rodzajem uczenia, przedstawię wam definicję i mechanizmy jakie zachodzą w trakcie tych procesów, pokażę przykłady ćwiczeń które bazują na mechanizmach różnych rodzajów uczenia.)

Zachowanie jak już wiecie stanowi część relacji zachodzących między zwierzęciem a środowiskiem. Termin środowisko używać będę do określania wszystkich wydarzeń i rzeczy w otoczeniu psa. Środowiskiem dla zachowania będą na przykład zmiany fizjologiczne zachodzące w organizmie zwierzaka. Każdy przedmiot lub wydarzenie w środowisku jest bodźcem. Tym terminem określa się często niezależną zmienną w eksperymentalnie zaangażowanym otoczeniu. Ogólnie mówiąc, bodźce może być każda sytuacja, wydarzenie lub przedmiot.

Znajomość teorii uczenia daję swobodę w tworzeniu własnych, dopasowanych indywidualnie pod psa technik i procedur które można wykorzystać w procesie szkolenia, czyli zmiany zachowania. Nie zawsze sztywne regułki stanowiące o tym jak nauczyć psa danego zachowania spisują się bez zarzutu u każdego psa, bo jak wiadomo psy różnią się od siebie wrodzonymi predyspozycjami i temperamentem. Dla tego serdecznie polecam zapoznać się z podstawową wiedzą w tym temacie, bo jest to podstawa którą powinna znać każda osoba pracująca z swoim psem i jest to niezwykle fascynujące.